W listopadzie 1918 roku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach nieobecności na mapach politycznych Europy. Był to wynik wytrwałości i poświęcenia aktywnej części polskiego społeczeństwa, które w okresie niewoli przekazywało młodym pokoleniom przywiązanie do języka i kultury narodowej. Droga do niepodległości była pełna wyzwań i trudnych wyborów, ale dzięki determinacji Polaków i sprzyjającym okolicznościom międzynarodowym, marzenie o wolnej Polsce stało się w końcu rzeczywistością.
Wytrwałość Polaków
W latach pierwszej wojny światowej (1914-1918) Polacy stanęli przed trudnym wyborem, po której stronie konfliktu się opowiedzieć. Część, na czele z Józefem Piłsudskim, widziała szansę na odbudowę Rzeczypospolitej po stronie państw centralnych. Inni, jak Roman Dmowski, zwracali się ku Rosji i jej sojusznikom, mającym nadzieję na zjednoczenie ziem polskich i odzyskanie niepodległości. Dla setek tysięcy zmobilizowanych do armii państw zaborczych wojna była bratobójczym konfliktem.
Rzeczpospolita Obojga Narodów – historia państwa, które trwało ponad 200 lat
Sprzyjające okoliczności
Sytuacja zmieniła się w listopadzie 1916 roku, gdy cesarze Niemiec i Austrii proklamowali odrodzenie państwa polskiego na ziemiach odebranych Rosji. Wkrótce nowe władze Rosji, a następnie Francja i Wielka Brytania, uznały prawo Polaków do samostanowienia. Działania te stanowiły przełom w sprawie polskiej, łamiąc zmowę milczenia wokół niej. Polacy lobbowali na Zachodzie za swoją sprawą, a postulat niepodległości Polski zyskał poparcie przywódców państw ententy, w tym prezydenta USA, Woodrowa Wilsona.
Droga do wolności
Rozczarowani brakiem rzeczywistej niepodległości ze strony państw centralnych, Polacy ostatecznie zerwali z nimi i zwrócili się ku entencie. W lutym 1918 roku państwa centralne zawarły niekorzystny dla Polski pokój brzeski z Ukrainą. W tym samym roku, w przemówieniu do kongresu, Woodrow Wilson uznał odbudowę niepodległej Polski z dostępem do morza za warunek trwałego pokoju. Gdy w listopadzie 1918 roku kończyła się wojna na Zachodzie i nastąpił rozpad Austro-Węgier, Polacy przystąpili do rozbrajania okupantów i tworzenia niezależnych instytucji państwowych.
Nowy rozdział
Uwolniony przez Niemców Józef Piłsudski przyjechał do Warszawy, gdzie 11 listopada 1918 roku przejął pełnię władzy cywilnej i wojskowej, przyjmując funkcję Naczelnika Państwa. Był to początek nowego etapu w historii Polski, który na zawsze zmienił losy narodu. Droga do niepodległości była długa i wyboista, ale dzięki wytrwałości Polaków i sprzyjającym okolicznościom międzynarodowym, marzenie o wolnej i niezależnej Polsce stało się w końcu rzeczywistością.
Wojciech Korfanty – śląski przywódca i polski bohater narodowy